Polskie Samochody

Historia Samochodów Osobowych Produkowanych w Polsce.

CWS T-1 -  Samochód osobowy. Został skonstruowany w Centralnych Samochodowych Warsztatach w Warszawie (stąd jego nazwa), gdzie podjęto jego produkcję w latach 1927-1931.

Samochód został skonstruowany przed II wojną Światową. W 1924 wyprodukowano silnik zamontowany w nadwoziu importowanego samochodu,  a w 1925 zbudowano prototyp z własnym podwoziem i nadwoziem. Samochód produkowano w krótkich seriach od 1927.

 powstało jedynie około 800 sztuk samochodów w różnych wersjach, w tym ok. 500 osobowych i ok. 300 pochodnych. Stało się tak poprzez wyparcie CWS-ów przez tańsze, składane w Polsce samochody zagraniczne. Oferta obejmowała samochody w wersjach nadwoziowych:

• torpedo – osobowy z nadwoziem otwartym czterodrzwiowym
• kareta – osobowy z nadwoziem zamkniętym czterodrzwiowym, 7-osobowy
• berlina – osobowy z nadwoziem zamkniętym dwudrzwiowym
• fałszywy kobriolet – osobowy z nadwoziem zamkniętym dwudrzwiowym
• lekki ciężarowy – dwudrzwiowa kabina, część towarowa do zabudowy jako pick-up lub furgonetka.

                                     Fiat 524

Samochód produkowany we Włoszech w latach  1931-1934. W Polsce były sprzedawane jako Polski.

wyprodukowano 10135 egzemplarzy i wykonywano go w wersjach:

• kabriolet (Fiat 524C),
• limuzyna (kareta) (Fiat 524L).
• Nadwozie było 4-o drzwiowe, a samochód miał dodatkowe dwa miejsca składane. W wyposażeniu tego samochodu (wersja L) był telefon pozwalający na dawanie dyspozycji kierowcy podczas jazdy, szyba oddzielająca przedział kierowcy od pasażerów, dwa koła zapasowe i opuszczane wszystkie szyby boczne.

                                         Fiat 508

Zaprezentowany na salonie samochodowym w Mediolanie 1932 r. Fiat 508 był małym, dwudrzwiowym autem, z nadwoziami typu Berlina, Torpedo i Spider (convertible). W momencie prezentacji już nie był nowoczesny, ale w założeniach miał być przede wszystkim tani. Wyposażony był w silnik o pojemności 995 cm³ i mocy 20 km i trzybiegową skrzynię biegów. Rok później pojawiły się wersje 508S, czyli Sport, wyposażona w silnik o mocy 30 KM.

zdjęcie 508 Sportowa.

W Polsce montowano początkowo z części pierwszą wersję Fiata, oznaczaną 508 I, w której stosowano silnik o pojemności 1 litra osiągający moc 20 KM i trzybiegową skrzynię przekładniową. Stopniowo wprowadzano do montażu udział przemysłu krajowego, obrabiając w PZInż włoskie odkuwki i odlewy, a następnie stosując także polskie elementy. Docelowym modelem produkcyjnym miał być zmodernizowany Fiat 508, wprowadzony we Włoszech w 1934 roku, z nowocześniejszym nadwoziem i silnikiem o mocy 24 KM przy 3600 obr/min i 4-biegową skrzynią biegów (włoskie oznaczenie 4 marce). 

                                        Fiat 518

Samochód klasy wyższej produkowany w Polsce  na licencji włoskiego Fiata. Rok produkcji modelów 518 to 1937- 1939.

Produkowany jest w dwóch wersjach nadwozia:

- Wersja 7 miejscowa kareta.

-5 miejscowa wersja.

Samochód był wygodny elegancki też był produkowany dla Wojska Polskiego .

                              FSO Warszawa

                                                                     Produkowany w latach 1951–1973 w FSO (w warszawskiej fabryce na Żeraniu) na licencji radzieckiego samochodu Pobieda. Był to pierwszy samochód osobowy produkowany seryjnie w Polsce po II wojnie światowej. Gamę jednostek napędowych stanowiły dwa benzynowe silniki R4 o pojemności skokowej 2120 cm³, dolnozaworowy M-20 i (od 1962 r.) górnozaworowy S-21. Moment obrotowy przekazywany był poprzez suche jedno tarczowe sprzęgło, 3-biegową ręczną skrzynię biegów (od 1971 w niewielkiej liczbie egzemplarzy skrzynia 4-biegowa) i wał napędowy na oś tylną. Pierwsze Warszawy (M20, 200, 201 i 202) charakteryzowały się 4-drzwiowym "garbatym" nadwoziem typu fastback. Od 1964 roku produkowana była wersja sedan, zaś od 1965 roku 5-drzwiowe kombi. Przez cały okres produkcji Warszawa poddawana była licznym modernizacjom.

                                     Syrena

Model 100.

  polski samochód osobowy i dostawczy produkowany w latach 1957- 1983. Wyprodukowano 521 311 egzemplarzy. 

Modele :

                                                                      Model 101

Model 102

Model 103

Model 104

Model 110

Syrena Laminat 

Model 105

Model R-20 (pick-up)

Model syrena bosto

W syrenach od modelu 100 do 102 były montowane silniki 2,7 km, można było nimi podróżować maksymalnie 60-75 km\h.

W modelu syreny 103 zamontowano silnik 30 km , z tym silnikiem rozpędzały się powyżej 100 km\h.

Od modelu 104 były montowane silniki 40 kw .

Samochody Syrena uczestniczyły także w sporcie samochodowym, między innymi w latach 60. XX wieku w Rajdzie Monte Carlo. Startująca na Syrenie 101 z dwucylindrowym silnikiem o mocy 28km i standardową skrzynią biegów, kończyły wyścig od 96 -tym miejscu do 149.

 W 1962 roku wystartowały w Rajdzie Monte Carlo cztery Syreny 102, dwie z nich ukończyły rajd, na miejscach 210. i 222. Ostatni start Syren w Rajdzie Monte Carlo miał miejsce w roku 1964. Wystartowały trzy załogi na samochodach Syrenach 103S wyposażonych w silniki Wartburg 1000 Wszystkie przekroczyły dopuszczalny limit spóźnień, nie kończąc rajdu.

Obecnie fani zabytkowych samochodów mogą brać udział w organizowanym z myślą o nich Rajdzie Samochodów Historycznych Monte Carlo. Biorą w nich udział również załogi startujące na samochodach marki Syrena.

                              Mikrus MR-300

Mikrus Mr - 300 - polski samochód o uproszczonej budowie produkowany w latach 1957-1960 nadwozie było produkowane w WKS Mielcu, a silnik produkowano w WKS Rzeszowie. To miał być tani samochód produkowany na masową skale. Konstrukcja samochodu powstała przypadkowo.

Zakłady WKS Mielec i WKS Rzeszów są słynie z produkcji samolotów, A do tej pory zakłady te istnieją pod nazwą PZL  Mielec i PZL Rzeszów. 

Mikrus pick-up

W 1960r, gdy produkcja "Mikrusa" dobiegała końca, w biurze konstrukcyjnym WSK w Mielcu opracowano w czasie 10 dni prototyp "Mikrusa" w wersji pick-up. Miał on być odpowiedzią na dyrektywę władz państwowych, która żądała od fabryk samochodowych wytwarzania małolitrażowego auta dostawczego. Zapotrzebowanie polskiej gospodarki oceniano na 100 tysięcy takich pojazdów. Pojazd mógł przewozić ładunek do 200 kg. Zachowano identyczne zespoły jezdne jak w wersji osobowej. Ten projekt, jak wcześniejszy - kabrioletu, nie doczekał się realizacji.

                                         WSK Meduza

WSK Meduza- to prototyp mikrosamochodu powstał w 1957 roku został zaprezentowany razem z Mikrusem. Konstrukcja Meduzy oparta była na rozwiązaniach wykorzystanych w Mikrusie. Obydwa modele bazowały na tej samej płycie podłogowej i ramie szczątkowej. Nadwozie zostało dostosowane do przewozu czterech osób, na dwóch indywidualnych fotelach z przodu oraz tylnej ławce. Dostęp do umieszczonego z przodu bagażnika możliwy był od zewnątrz przez pokrywę o charakterystycznym wyglądzie, imitującym atrapę chłodnicy.Zawieszenie wszystkich kół było niezależne. W układzie jezdnym wykorzystano wahacze poprzeczne oparte na sprężynach śrubowych i chydraulicznych amortyzatorach teleskopowych.Napęd zapewniał umieszczony z tyłu, dwusuwowy, 2-cylindrowy, silnik typu Mi10 o pojemności skokowej 296 cm³, osiągający maksymalnie moc 14,5 KM przy 5100 obr./min. i moment obrotowy 19,6 Nm przy 3500 obr./min. Moc silnika przenoszona była na tylne koła poprzez 4-biegową manualną skrzynię biegów.

                                     Fiat 125p

Samochód klasy średniej był produkowany w FSO na Żeraniu, od 1967 r. do 1991 r. na podstawie licencji włoskiego Fiata podpisanej w 1965 r. po wygaśnięciu licencji w roku 1983 nazwę zmieniono na FSO 125 p.

Samochód został wprowadzony jako następca przestarzałej warszawy. Konstrukcyjnie był połączeniem włoskich modeli 1300/1500 i 125.

 Napęd stanowiły benzynowe silniki R4 OHV o pojemności 1,3 i 1,5 litra, w późniejszym czasie dodatkowo przejęto gamę jednostek napędowych z Poloneza. Powstały także krótkie serie z silnikami wysokoprężnymi i benzynowymi DOHC. Moment obrotowy był przenoszony był przez: suche jedno tarczowe sprzęgło, 4-biegową manualną (od 1985 5-biegową) skrzynię biegów, dwuczęściowy wał napędowy i tylny most na koła tylnie. Samochód dostępny był początkowo jako 4-drzwiowy sedan, w 1972 roku do oferty dołączyła wersja kombi:

3 lata później powstał pickup:

                                     Fiat 127

Samochód ten występował jako 2- drzwiowy fastback, 3- drzwiowy hatchback, 3- drzwiowe kombi, 5 - drzwiowy hatchback.

produkowane od lutego 1971 roku do września 1987 roku a zmodernizowane w kwietniu 1983 roku. Napędzany był czterocylindrowymi silnikami benzynowymi o pojemności 903 cm³ (47, 45 KM), 1049 cm³ (50 – 70 KM), 1301 cm³ (75 KM) i dieslem o poj. 1301 cm³ (45 KM). Napęd przekazywany był na koła przednie. Fiat 127 zastąpił model 850. Pierwsza generacja produkowana była w latach 1971 – 1977.

W 1977 roku model przeszedł modyfikacje i zmienił nieznacznie wygląd. Zmieniono linię tylnego bocznego okna, zastosowano plastikowe zderzaki, zmieniono pas przedni, maskę silnika i tylne lampy. W 1981 roku model przeszedł kolejne zmiany (pas przedni i tylny) i w tej postaci dotrwał do końca produkcji^[1]. Oficjalnie został zastąpiony przez Fiat Uno  w 1983 roku. Fiat 127 produkowany był też w Hiszpanii jako Seat 127/Seat Fura i w Brazylii jako Fiat 147 (1976-1986) oraz montowany w Polsce jako Polski Fiat 127p.

Licencja na model 127 (z nadwoziem Autobianchi) została kupiona przez jugosłowiańskie zakłady Zastawa, produkujące go do 2008 roku jako Yugo Koral.

                                       Fiat 126

Fiat 126 (centoventisei) – samochód osobowy skonstruowany w zakładach FIAT produkowany we Włoszech w latach 1972-1980, a w Polsce od 6 czerwca 1973 do 22 września 2000 roku.

Polska wersja licencyjna produkowana była przez Fabrykę Samochodów Małolitrażowych „Polmo” Bielsko-Biała w Bielsku-Białej oraz w Tychach . Jego poprzednikiem był Fiat500 następcą Fiat Cinquecento . Przez wiele lat był jednym z najczęściej spotykanych samochodów na polskich drogach, doczekał się też bardzo wielu nazw potocznych i zwyczajowych, z których najpopularniejsza – Maluch, stała się pod koniec produkcji tego modelu (1997) jego oficjalną nazwą.

                                      Fiat 132

Fiat 132 zastąpił w produkcji Fiat 125, ale odziedziczył po nim konstrukcję przedniego zawieszenia (wahacze, drążki i amortyzatory), oraz przekładnię kierowniczą i płytę podłogową do tylnego mostu – tu nastąpiły spore zmiany: zastąpiono resory eliptyczne sprężynami i drążkami oraz zastosowano dwa skośne drążki prowadzące, co spowodowało znaczne poprawienie komfortu jazdy. Produkowany był początkowo w dwóch odmianach 1600 i 1800 różniących się pojemnością silnika. Silniki te też trafiały do pokrewnego modelu Fiat 131, który miał jednak zupełnie inną płytę podłogową o nowocześniejszym przednim zawieszeniu, tj. kolumny McPherson i zębatkową przekładnię kierowniczą oraz tylne zawieszenie z poprzecznym drążkiem prowadzącym typu Panharda jak Fiat 124.

Model 132 poddano większym modernizacjom nadwozia dwukrotnie, w 1974 i 1977 rok.

Po trzynastu latach produkcji auta serii 132 zostały zastąpione przez model FIAT CROMA.

Fiat 132 produkowany był także w Hiszpanii w zakładach SEAT jako SEAT 132, oraz montowany w Polsce pod oznaczeniem Fiat 132p(końcowy montaż przysłanych – praktycznie gotowych aut). W Polsce Fiat 132 był limuzyną ministerialną i też ulubionym za dynamikę środkiem transportu PRL-owskiej Służbie Bezpieczeństwa.

   

                

                             FSO Polonez

Polonez był produkowany w Warszawie od 1978 roku do 2002 roku. Powstał jako następca Polskiego Fiata 125 p, który był jednak produkowany równolegle aż do 1991 roku. Przez cały okres produkcji samochód przeszedł kilka większych modernizacji, wprowadzano także kolejne odmiany.Przez cały okres produkcji samochód przeszedł kilka większych modernizacji, wprowadzano także kolejne odmiany.

Samochód odziedziczył po poprzedniku większość rozwiązań technicznych, w tym: układ przeniesienia napędu, zmodyfikowane silniki, układ hamulcowy oraz zawieszenie. Nowością było 5-drzwiowe nadwozie typu liftback. W 1988 roku wprowadzono wersję użytkową Poloneza nazwaną Truck. W 1991 roku przeprowadzono gruntowną modernizację, wprowadzając wersję Caro z nowym nadwoziem. Od 1996 roku dostępna była wersja sedan - Atu, rok później przeprowadzono ostatnią poważniejsza modyfikację Poloneza wprowadzając modele Caro i Atu Plus. Od 1999 roku dostępna była także wersja Kombi. Produkcję zawieszono 22 kwietnia 2002 roku, łącznie z zestawami montażowymi wyprodukowano 1 061 807 egzemplarzy modelu w różnych wersjach (bez dostawczych Trucków i vanów Cargo).

Polonez liftback 

Polonez Caro

Polonez Caro Plus

Polonez Atu Plus.

Polonez Truck.

Jeszcze powstały prototypy ty samochodów. Które nie doszły do produkcji .

Wersja Poloneza przystosowana do jazdy w terenie, pierwsza wersja powstała w roku 1994.

Polonez Analog

Prototyp Poloneza w wersji sedan zaprezentowano w 1982 roku. Jego bazą był model 1300, 1500. W 1994 r.

Polonez Long 7-drzwiowy prototyp limuzyny zbudowany w 1979 roku na bazie 5-drzwiowego modelu, w którym wydłużono dach i podłogę oraz zastosowano boczne drzwi i dodatkowe 2 fotele. 

Polonez Pick up Projekt powstał w 1981 roku we współpracy z Zakładami Sprzętu Gospodarstwa Domowego i Turystycznego w Niewiadowie.

Polonez PF 125 p Projekt powstał w 1981 roku, przednia część pochodziła od Poloneza, tył od Fiata 125p w wersji pickup.

Polonez Kamper Powstał poprzez umieszczenie zabudowy kempingowej o długości 3,6 m na podwoziu Trucka. Prototyp miał 5,23 m długości i 2,8 m wysokości.

Polonez 4x4

Model opracowywany przez Przemysłowy Instytut Motoryzacji (PIMOT) w latach 1987-1988 w oparciu o standardowego Trucka.W pojeździe wzmocniono podłogę kabiny i zmieniono konstrukcję podłużnic, w tylnym zawieszeniu zastosowano stabilizator poprzeczny. Do napędu użyto silnika 1.5 o mocy 75 KM (55 kW) zblokowanego z 5-biegową skrzynią biegów. Moment obrotowy przekazywany był dalej na jednobiegową skrzynię rozdzielczą z planetarnym mechanizmem różnicowym wyposażonym w blokadę. W samochodzie zastosowano koła o rozmiarze 185 SR15 z Tarpana. Przy masie całkowitej pojazdu równej 1310 kg prędkość maksymalna wynosiła 117 km/h, przyspieszenie 0-100 km/h zaś 32,3 s. Samochód zaprezentowano podczas pochodu 1-majowego w 1988 roku.

                                  FSO Ogar

Ogar - powstał w 1977 roku, tylko prototyp samochodu osobowego na podzespołach Fiata 125 p.

Charakterystyczną cechą tego pojazdu była nowoczesna i dynamiczna stylizacja nadwozia oraz zastosowane na wzór samochodów sportowych - chowane elektrycznie reflektory. Nadwozie wykonane było z laminatu , stworzonego z połączenia żywicy epoksydowej  z włóknem szklanym . Dodatkowym sportowym akcentem były obręcze kół wykonane ze stopów metali lekkich. Nadwozie Ogara projektowane było z uwzględnieniem przepisów Ministerstwa Transportu USA w związku z czym model ten wyposażony był w duże, wystające zderzaki oraz lampy obrysowe na przednich i tylnych błotnikach. Do wnętrza nowoczesnego można było się dostać poprzez troje drzwi. W samochodzie przewidziano 4 miejsca na miękkich i komfortowych, przez co mało sportowych fotelach. Prototyp przejechał ponad 70000 km i mimo pozytywnych o nim opinii nie został wdrożony do produkcji. Powodem był duży stopień zaawansowania prac nad funkcjonalniejszym Polonezem. Poza tym brakowało uzasadnienia do rozpoczęcia w Polsce produkcji samochodu sportowego.

                                     FSO Wars

FSO Wars – prototyp kompaktowego samochodu osobowego, opracowany w latach 1981–1985 w celu zastąpienia modelu Fiata 125 p.

Wars opracowany został w ramach przyjętych w 1981 roku przez FSO założeń dotyczących przyszłych produktów fabryki. Poszukiwano wówczas możliwości wprowadzenia do oferty nowoczesnego samochodu, spełniającego wymagania ówczesnego rynku. Mając na uwadze ograniczenia finansowe i techniczne krajowego przemysłu, równolegle do prowadzonych prac konstrukcyjnych poszukiwano partnera zagranicznego, który zaoferowałby licencję na produkcję samochodu spełniającego polskie oczekiwania oraz zapewnił dostęp do źródeł finansowania. FSO Wars zaprezentowany został po raz pierwszy na początku 1986 roku przedstawicielom prasy na zamkniętej konferencji. Oficjalna prezentacja miała miejsce w Warszawie w październiku 1986 roku, gdzie przedstawiono dwa prototypowe egzemplarze tego modelu. Badania stworzonych pojazdów prowadzono do 1987 roku. Dalsze prace konstrukcyjne zakończono w związku z zaawansowaniem rozmów z koncernem Fiat oraz brakiem środków finansowych.

                                  FSM Beskid

 Beskid - jednobryłowe nadwozie zaprojektowane na początku lat 80 - tych.Łącznie powstało 7 egzemplarzy tego modelu w czterech wersjach.

W 1982 roku były gotowe plany konstrukcyjne auta oraz rozpoczęto budowę pierwszego prototyp, który powstał w ciągu 10 miesięcy i został zaprezentowany w 1983 roku.

Karoseria odznaczała się bardzo niskim współczynnikiem oporu powietrza wynoszącymCx=0,29, który powodował, że Beskid zużywał 3,9 l paliwa na 100 km przy prędkości 90 km/h. Początkowo w aucie zamontowano chłodzony cieczą silnik o pojemności 594 cm³ i mocy maksymalnej 20,6 kW osiąganej przy 5500 obr./min.

Z przyczyn ekonomiczno-politycznych nigdy nie rozpoczęto seryjnej produkcji. Powstało 7 prototypów tego samochodu, z czego 1 został rozbity w próbie zderzeniowej, a 6 przechodziło próby drogowe. Po 1989 roku władze nakazały zniszczenie prototypów, jednak inżynierowie nie wykonali polecenia. Beskida można dziś oglądać w Muzeum Motoryzacji w Warszawie, Muzeum w Krakowie  (2 egzemplarze), na Politechnice Opolskiej , w Muzeum w Szczecinie oraz w zakładowym muzeum ośrodka Bosmal  w Bielsku-Białej. Dokumentacja została zniszczona wcześniej, gdyż musiał on ustąpić miejsca licencjonowanemu cinquecento.

                              Smyk "samochód"

 Prototypowy polski mikrosamochód opracowany w 1957 roku w warszawskim Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego.

W założeniach powstać miał możliwie najtańszy mikrosamochód mieszczący cztery osoby w systemie 2+2 tj. dwie osoby dorosłe i dwoje dzieci. Dojście do tylnego siedzenia było możliwe tylko po złożeniu przedniego siedzenia pasażera. Za drzwi służyła odchylana (ku dołowi) pokrywa przednia, by boki karoserii mogły przenosić obciążenia, zaś sam kształt karoserii nie wymagał głębszego wytłaczania. Samochód nie posiadał bagażnika, zaś na desce rozdzielczej znalazły się tylko prędkościomierz, kontrolka ładowania akumulatora i przełącznik kierunkowskazów z kontrolką.